Todt-organisatie – De Atlantikwall in Normandië

De Todt-organisatie (OT)

De Atlantikwall in Normandië

De badge van de Todt-organisatie

De oorsprong van de Todt-organisatie

De Todt-organisatie, als zodanig opgericht in 1938, zat achter de Atlantikwall. Het was een civieltechnische organisatie die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de bezette gebieden werkte voor het Nazi Derde Rijk. Todt werd vernoemd naar de Duitse ingenieur en verantwoordelijke politicus, Fritz Todt, die lid was van de Nazi-partij en omkwam bij een vliegtuigongeluk in februari 1942.

Bouw van een fortificatie van de Atlantikwall door de Todt-organisatie.
Foto : Bundesarchiv

Vóór de Tweede Wereldoorlog, van 1933 tot 1938, ontwikkelde Fritz Todt als Generalinspektor für das deutsche Straßenwesen (Algemeen Inspecteur van de Duitse Wegen) een groot aantal infrastructuur- en uitrustingsprojecten voor het Duitse grondgebied. Hij gaf de aanzet tot het werk aan de beroemde autosnelwegennetwerken die later werden gebruikt voor troepen- en pantservoertuigbewegingen. Het begin van de Tweede Wereldoorlog markeerde de exclusieve specialisatie van de Todt-organisatie op militair gebied. Vóór 1940 werden 1.750.000 Duitse arbeiders aangesteld om het door het Reich vereiste werk uit te voeren. Vanaf 1942, toen Albert Spehr het hoofd van de organisatie overnam van Fritz Todt, waren het vooral krijgsgevangenen en lokaal gerekruteerde burgerarbeiders die het werk overnamen. Het was ook in deze tijd dat de OW ondergeschikt werd aan het Ministerie voor Bewapening en Oorlogsproductie(Reichsministerium für Rüstung und Kriegsproduktion) tot 1945.

Bouw van een fortificatie van de Atlantikwall door de Todt-organisatie.
Foto : Bundesarchiv

Bouw van de Atlantikwall

Na de mislukte poging om Engeland binnen te vallen in 1941 (Operatie Seelöwe), besloot Hitler om vanaf 1942 de kusten van Noordwest-Europa te versterken, van Noorwegen tot Spaans Baskenland en de Middellandse Zee: honderden pillendozen van gewapend beton werden gebouwd door de OT, samen met mijnenvelden, duizenden kilometers prikkeldraad, nesten van machinegeweren en vlammenwerpers, strandverdediging, anti-tank greppels, etc. Kustbatterijen, bewapend met zwaar geschut, werden gebouwd op belangrijke punten langs de kust, ter bescherming van havens en riviermondingen. Kustbatterijen, bewapend met zware kanonnen, werden gebouwd op belangrijke punten langs de kust om havens en riviermondingen te beschermen.

De OT gebruikte een raamwerk van standaard versterkingen die werden aangepast aan het terrein in kwestie. Dezelfde gebouwen werden door de arbeiders ontworpen, met weinig verschillen afhankelijk van de bouwplaats. Hoewel het meeste werk werd uitgevoerd door dienstplichtigen en soldaten in de gevangenis, deden de Duitsers ook een beroep op lokale vrijwilligers, die betaald werden.

Deelname van lokale arbeiders aan de bouw van de Todt-organisatie.
Foto: Bundesarchiv

In Frankrijk werden leden van het verzet ingehuurd als arbeiders: sommigen profiteerden van deze situatie om nauwkeurige overzichten van Duitse verdedigingsposities te maken en stuurden deze vervolgens per postduif naar Engeland, terwijl anderen in het geheim suiker in betonmolens stopten, een proces dat gebouwen minder bestand maakte tegen bombardementen.

Een veelzijdig paramilitair bedrijf

Hoewel OT een civiele entiteit was, was het toch ondergeschikt aan het leger. Tot het einde van de oorlog had het een hiërarchische, paramilitaire structuur: arbeiders droegen uniformen met strepen en verschillende soorten rangen.

Bouw van een fortificatie van de Atlantikwall door de Todt-organisatie.
Foto : Bundesarchiv

De OT beperkte zich niet tot de bouw van de Atlantikwall: ze was ook betrokken bij de bouw van lanceerplatforms voor de V1- en V2-raketten, luchtafweerinstallaties, raffinaderijen en ondergrondse wapenfabrieken en bij het herstel van Duitse steden die door bombardementen waren verwoest.

Aan het einde van de oorlog verslechterden de arbeidsomstandigheden van de arbeiders snel. Het aantal arbeiders daalde omdat er meer soldaten dan arbeiders nodig waren. Tot 1945 gebruikte OW, naast gevangenen, ook concentratiekampgevangenen voor de laatste klussen die het Reich in opdracht gaf voordat het ten onder ging.

 Terug naar het menu Atlantikwall in Normandië