Operatie Martlet – Dauntless – Slag om Normandië

• De doelstellingen van Operatie Martlet

De stad Caen was een van de belangrijkste doelen van de Britse legers die in Normandië actief waren. Op de avond van 6 juni braken hevige gevechten uit om deze stad te veroveren, precies wat de geallieerden op D-Day hadden moeten doen. De Britse generaal Montgomery concentreerde zijn inspanningen en besloot verschillende operaties uit te voeren om Caen te veroveren, waaronder Operatie Epsom, die op 26 juni 1944 begon en richting heuvels 113 en 112 werd uitgevoerd. Maar liefst drie Britse korpsen waren bij de operatie betrokken: het 1e Korps, het 8e Korps en het 30e Korps.

Als flank van Operatie Epsom lanceerden de Britten Operatie Martlet, ook wel bekend als “Dauntless”, naar het officiële marslogboek van het Britse leger. Deze manoeuvre was noodzakelijk omdat de door Epsom geïnduceerde opmars de rechterflank van het 8e Korps blootlegde, met name in de regio Rauray. Het was daarom noodzakelijk dat de geallieerden verschillende belangrijke punten veroverden om de hoofdactie, namelijk Operatie Epsom, soepel te laten verlopen. Deze belangrijke punten waren in wezen de dorpen Rauray, Fontenay-le-Pesnel, Tessel, Brettevillette en Juvigny.

De 49e Infanteriedivisie werd aangewezen om deze missie uit te voeren. Deze bestond uit de 70e, 146e en 147e Infanteriebrigades, evenals de 8e Pantserbrigade. De Duitse troepen in deze sector bestonden uit het 3e Bataljon van het 26e SS-Panzergrenadierregiment en elementen van het 12e SS-Panzerregiment van de 12e SS-Panzerdivisie. Deze laatste had een verdedigende positie in de sector ingenomen en was al enkele dagen bezig haar posities te versterken.

• Operatie Martlet

Operatie Martlet begon bij zonsopgang op 25 juni 1944. De Britse soldaten waren al sinds 3.00 uur wakker en na een snel ontbijt namen ze posities in op de doorbraaklinie. De geallieerde artillerie opende het vuur om 4.15 uur; 45 minuten later nam het vuur toe en rukte het zuidwaarts op, gevolgd door soldaten van de 49e Infanteriedivisie.

De Britse divisie rukte op langs twee assen, met de 146e Brigade gericht op Rauray en de 147e op Fontenay-le-Pesnel. De 70e Infanteriebrigade was in reserve en de 8e Pantserbrigade ter ondersteuning.

De koele ochtendlucht legde een dikke mist op de grond, verergerd door de rook van de explosies: het zicht was extreem slecht en de Britten verloren tijd met oriënteren.

De 146e Brigade bereikte in de vroege namiddag zonder al te veel moeite het Tessel-Brettevillette-bos bij Vendes, maar toen het 1e Bataljon van het 4e King’s Own Yorkshire Light Infantry Regiment uit het bos tevoorschijn kwam, werd het hevig aangevallen door de Duitsers en groef het zich vervolgens in.

De 11e Royal Scots Fusiliers van de 147e Brigade bereikte op haar beurt Fontenay-le-Pesnel, waar de hele ochtend van 25 juni hevig werd gevochten. De Duitsers van het 26e SS-Panzergrenadierregiment dreven hun tegenstanders terug naar de noordelijke buitenwijken van het dorp, en artillerieduels verergerden de algehele chaos. Het 7e Regiment van de Hertog van Wellington arriveerde als versterking bij het vallen van de avond en veroverde vóór middernacht het grootste deel van Fontenay.

Tegen middernacht op 25 juni was de gehele rechterflank van Operatie Epsom nog steeds niet veiliggesteld en werd Operatie Martlet vertraagd door de sterke Duitse verdediging in deze sector. De volgende dag, onder dekking van de geallieerde artillerie, hervatten de Britten hun offensief vanaf 5.30 uur. De 70e Infanteriebrigade nam het voortouw, samen met de 8e Pantserbrigade: ze veroverden Tessel-Brettevillette voordat ze door de tegenstanders werden teruggedreven. Toen de avond viel, versterkten beide partijen hun posities in de komende uren en bereidden ze zich voor om de strijd de volgende dag te hervatten.

Op 27 juni bleef de 146e Brigade vechten voor een opening voorbij het Tessel-Brettevillettebos, maar zonder succes. Ondertussen werd Rauray bereikt door de leidende elementen van de 70e Brigade, die tegen de late avond onder Britse controle stond. Zoals elke avond namen ze verdedigende posities in op hun moeizaam veroverde posities, en de artillerieduels gingen door tot in de vroege ochtend. Op 28 juni werd het dorp Brettevillette bereikt door de 1e Tyneside Scottish van de 70e Brigade, maar geconfronteerd met felle tegenaanvallen van het 2e SS Pantserkorps, trokken de Schotten zich terug langs een verdedigingslinie die in de sector Rauray was opgezet. De flankwacht voor Operatie Martlet was nu opgesteld en de Britten van de 49e Infanteriedivisie bereidden zich voor op de schok van Duitse tegenaanvallen.

• De tegenaanval van het 2e SS-Panzerkorps

Om 6.00 uur ’s ochtends op 1 juli 1944 lanceerden de Duitsers een massale tegenaanval richting Rauray. Gesteund door artillerie en tanks isoleerden ze de Schotten van de 1e Tyneside Scottish Division (die in één dag 132 man verloren) van de rest van de 49e Infanteriedivisie en zetten hun tocht naar het noorden voort. Pas om 10.00 uur vertraagden de Duitsers en begonnen ze zich terug te trekken, nadat ze zwaar getroffen waren door de Britten. Een uur later hervatten ze hun aanval, die opnieuw mislukte. Rond het middaguur viel de 9e SS-Panzerdivisie op haar beurt vier uur lang aan, zonder succes. Hoewel de Britse troepen bijzonder zwaar getroffen werden, hielden ze stand tegen de aanval van de SS-troepen.

Om 18.00 uur verlieten de Duitsers Rauray en trokken zich definitief terug om zich bij een nieuwe verdedigingslinie te voegen.

• Conclusies van Operatie Martlet

Operatie Martlet was een Britse tactische overwinning. Operatie Epsom, de belangrijkste aanvalslinie van generaal Montgomery, werd op de rechterflank veiliggesteld dankzij de actie onder leiding van de 49e Infanteriedivisie. Bovendien werden belangrijke elementen van de Duitse strijdmacht door de gevechten in de regio Rauray vastgepind en grepen niet in om Epsom te counteren.

De 49e Infanteriedivisie vestigde een stevige verdediging in haar posities, die ze bijna een maand lang wist te behouden (ze voerde gedurende de hele maand juli afleidingsacties uit ten behoeve van andere eenheden). Pas vanaf 30 juli trok de divisie ten oosten van Caen op om richting de Seine op te rukken.

Terug naar het menu Geallieerde operaties tijdens de Slag om Normandië