Kondigden de berichten van de BBC echt de landing in Normandië aan?
De valse legendes van D-Day
Franck Bauer, een van de beroemde stemmen van het programma Radio-Londres, uitgezonden op de BBC, met de beroemde “persoonlijke berichten” van de Fransen die “spreken tot de Fransen”.
Foto: DR.
De eerste valse legende van D-Day: “een bericht van de BBC kondigde de landing in Normandië aan”.
De “persoonlijke berichten” van de BBC (British Broadcasting Corporation) hebben nooit de landing in Normandië aangekondigd, ondanks wat ik vaak heb gelezen of gehoord, vooral tijdens herdenkingsperiodes. Stel je maar eens voor dat de geallieerden openlijk via de radio zouden hebben verklaard dat een aanval van bijna 150.000 man op handen was, zonder de zekerheid dat hun code niet door de Duitsers was ontcijferd…
Natuurlijk was elk bericht bedoeld voor een specifieke groep verzetsstrijders (wanneer het bericht niet een vals codebericht was, bedoeld om Duitse analisten nodeloos aan het werk te zetten). De betekenis van deze berichten was helemaal niet spectaculair: ze gaven opdrachten zoals het opblazen van een brug, het uitvoeren van een hinderlaag of het aankondigen van een wapen- of voorraddropping. Verzetsgroepen kenden niet de betekenis van berichten die voor andere groepen waren bedoeld, om te voorkomen dat informatie zou uitlekken als de vijand de code wist te bemachtigen.
Wat wél buitengewoon was in de week voorafgaand aan D-Day, was de enorme hoeveelheid berichten die via de radio werden uitgezonden. Het was niet ÉÉN bericht dat DE landing aankondigde. Laten we dit voor eens en altijd rechtzetten!
De tweede valse legende van D-Day: “de BBC zond de verzen van Verlaine uit om de landing aan te kondigen”.
Het gecodeerde bericht “Les sanglots longs des violons de l’automne…” was al in 1943 gebruikt op de radiozender Radio-Londres ten behoeve van het verzetsnetwerk “Butler”, geleid door Jean Bouguennec, alias “Max”.
Het eerste deel van dit bericht, “Les sanglots longs des violons de l’automne”, werd op 1 juni 1944 uitgezonden via de BBC in het programma “Les Français parlent aux Français”. Dit specifieke codebericht was bedoeld voor het netwerk “Ventriloquist” van Philippe de Vomécourt, gevestigd in Sologne (ten zuiden van Orléans). Het diende om de verzetsleden te waarschuwen dat ze zich moesten voorbereiden op sabotageacties tegen de transportinfrastructuur in hun sector, op bevel en binnen zeven dagen na de uitzending.
Het tweede deel, “Bercent mon cœur d’une langueur monotone” (beluister de originele versie op 1:40 hier: https://www.youtube.com/watch?v=VqXsgujDjOY…), werd op 5 juni 1944 om 21:15 uur Parijse tijd uitgezonden, samen met tientallen andere codes. Dit bericht, nog steeds gericht aan het verzetsnetwerk Ventriloquist, betekende dat de sabotageacties in Sologne binnen 48 uur moesten worden uitgevoerd.
En dan, “Blessent” of “Bercent”? De Duitsers noteerden de originele woorden van Verlaine in hun rapport van 5 juni (zoals hieronder te zien in een document bewaard in het museum van Tourcoing), maar maakten een fout in de transcriptie: ze schreven “Blessent” in plaats van “Bercent”, en vervingen bovendien “langueur” door “longueur”.
Duits logboek van berichten van het verzet, bewaard in het museum van Tourcoing.
Document: Musée de Tourcoing.
Dit verschil is vooral te verklaren door de nabijheid van Verlaine’s gedicht met een liedje van Charles Trenet, die zich er sterk door liet inspireren om zijn eigen “Chansons d’Automne” te componeren, waarbij hij “blessent” verving door “bercent“.
Dit lied, bijzonder populair in de jaren 1940, is hoogstwaarschijnlijk de oorzaak van de vele verwisselingen tussen “bercent” en “blessent” in onze geschiedenisboeken.
Het repertoire van Charles Trenet inspireerde trouwens een andere code die op 5 juni 1944 op de BBC werd uitgezonden: “Les enfants s’ennuient le dimanche“.
Helaas heeft de film “The Longest Day” zijn eigen opname gemaakt van de “persoonlijke berichten” van de BBC, waarbij Verlaine in plaats van Trenet wordt genoemd. Het fragment uit de film wordt nu gepresenteerd door het museum van Tourcoing, en niet die van de BBC…
Maar dit museum is niet de enige die zijn vrijheden neemt met de geschiedenis: anderen verwijzen ook naar “blessent mon cœur” in plaats van “bercent mon cœur“.
Een echt historisch werk werd gelukkig uitgevoerd in een uitstekend boek dat perfect uitlegt waarom de referentie die van Trenet is, en niet van Verlaine: dat van Michael R. D. Foot en Jean-Louis Crémieux-Brilhac “Des Anglais dans la Résistance: Le SOE en France, 1940-1944“, gepubliceerd in 2011 door Tallandier.
Terug naar menu Landing in Normandië
Mediabibliotheek – Wapenografie – Filmografie – Bibliografie – Winkel – Forum – Site-info
