Operatie Windsor in 1944 – Slag om Normandië

• De oorsprong van Operatie Windsor

Een maand na D-Day waren de Anglo-Canadese troepen nog steeds gestationeerd ten noorden van Caen. De hoofdstad Calvados, die op de avond van 6 juni 1944 in geallieerde handen zou vallen, bleef desalniettemin een belangrijk doelwit. Begin juli 1944 werden nieuwe offensieven voorbereid om de Duitsers uit de stad te verdrijven. Aan de westelijke rand van Caen, 24 kilometer van de kust, lag de stad Carpiquet met haar waardevolle vliegveld: dit was het eerste punt dat de geallieerden bereikten, die daarom besloten Operatie Windsor te lanceren. Dit offensief was aanvankelijk gepland als onderdeel van Operatie Epsom onder de naam “Operatie Ottawa”, maar werd uitgesteld voordat het werd omgedoopt tot Windsor.

Luchtfoto van het zwaar gebombardeerde vliegveld Carpiquet. Foto : IWM

Canadese troepen van de 3e Infanteriedivisie onder leiding van generaal Rod Keller stonden aan het hoofd van dit offensief, dat op 4 juli 1944 begon. Zij bestonden uit de Queen’s Own Rifles of Canada, het Régiment de la Chaudière en het North Shore (New Brunswick) Regiment van de 8e Infanteriebrigade, evenals de Royal Winnipeg Rifles van de 7e Infanteriebrigade. Ondersteuning werd geboden door het 10e Pantserregiment van Fort Gary Horse, de Sherbrooke Fusiliers en het Cameron Highlanders Support Battalion. Twee Typhoon-squadrons en drie squadrons van de Britse 79e Pantserdivisie werden eveneens ingezet.

Luchtfoto van de hangars op vliegveld Carpiquet en de gevolgen van het bombardement. Foto : IWM

De Duitsers hadden zich ingegraven in verdedigingsposities die ze ondanks het aanhoudende geallieerde bombardement al dagenlang hadden weten te vestigen. Er waren er ongeveer vijftig in de gemeente Carpiquet, behorend tot het 26e SS-Panzergrenadierregiment en het 12e SS-Panzerregiment van de 12e SS-Panzerdivisie “Hitlerjugend” onder bevel van Kurt Meyer. Vijftien Duitse tanks waren defensief opgesteld in de sector van het vliegveld, samen met 88mm-artillerie. Deze laatste profiteerden van het terrein dat grotendeels gunstig was voor verdediging, en de landingsbanen waren omgeven door een 1900 meter lange open vlakte. Mijnenvelden, prikkeldraadversperringen en machinegeweerstellingen completeerden deze verdediging.

• Operatie Windsor

Operatie Windsor werd voorafgegaan door een grootschalige artillerievoorbereiding door 21 veldbatterijen, bestaande uit 248 kanonnen van verschillende kalibers, evenals de 408 mm en 380 mm kanonnen aan boord van de Britse slagschepen HMS Rodney en HMS Roberts in het Kanaal. Een eerste misleidingsaanval, geleid door de Royal Winnipeg, werd op 4 juli om 5.00 uur ’s ochtends gelanceerd, gericht op de vliegtuighangars van het vliegveld. Tegelijkertijd lanceerden de Canadezen van het La Chaudière Regiment en de North Shore (8e Infanteriebrigade) een aanval op de stad Carpiquet. De tanks van de Sherbrooke Fusiliers (27e Pantserbrigade) slaagden erin de mijnenvelden ten noorden van Carpiquet te doorkruisen, maar stuitten op een felle verdediging van de SS-soldaten, die ook het North Shore Regiment onder vuur namen. De Canadezen, ondersteund door tanks van de 10e Fort Garry Horse (27e Pantserbrigade), trokken om 6.32 uur Carpiquet binnen, waar hevige straatgevechten uitbraken tegen de SS van de 12e SS-Panzerdivisie. Kort na 8.30 uur veroverden de geallieerden de stad en concentreerden hun inspanningen vervolgens op het vliegveld.

Machinegeweer van de Cameron Highlanders of Canada in actie nabij Carpiquet op 4 juli 1944. Foto : IWM

De Royal Winnipeg Rifles hervatten hun offensief, ditmaal gericht op het veroveren van de hangars en landingsbanen, maar de Canadezen moesten de grote open ruimte oversteken die hen van de Duitse stellingen scheidde. Ze leden zware verliezen: verschillende Sherman-tanks werden vernietigd en halverwege de hangars trokken de Canadezen zich terug naar hun startpunt. Generaal Keller bereikte geen enkel bericht, die ervan overtuigd was dat alles volgens plan verliep: het front vormde een saillant die ongunstig was voor de geallieerden, maar de Duitsers bleven in een verdedigende positie en maakten geen gebruik van de tijdelijke terugtrekking van de Canadezen.

Een Duitse gevangene wordt op 4 juli 1944 nabij Carpiquet bewaakt door Léon Marcoux. Foto : IWM

In Carpiquet zetten de mannen van de 8e Infanteriebrigade hun verdedigingsposities op in afwachting van mogelijke vijandelijke tegenaanvallen. Ze bevinden zich op 1600 meter van de eerste huizen van Caen en vormen een zeer grote bedreiging voor de Duitse strijdkrachten: deze laatste hebben hun verdediging geconcentreerd ten noorden van de hoofdstad Calvados en de aanwezigheid van Canadese soldaten op hun linkerflank is grotendeels ongunstig voor hen. De Anglo-Canadese strijdkrachten zullen waarschijnlijk hun excentrische bruggenhoofd bij Carpiquet gebruiken om de Duitse verdedigingslinies te doorbreken.

Gewonde soldaten van het regiment La Chaudière werden op 4 juli 1944 geëvacueerd uit Carpiquet. Foto: IWM

In de vroege namiddag hervatte de Royal Winnipeg haar offensief richting het vliegveld, ditmaal ondersteund door twee squadrons Typhoon-vliegtuigen die op jacht waren naar Duitse pantservoertuigen en kanonnen. Ze wisten de hangars ten noorden van het vliegveld te bereiken, maar de SS van de 12e Pantserdivisie gaf niet op en lanceerde verschillende tegenaanvallen met hun tanks vanuit de hangars ten zuiden. Opnieuw werden de Canadezen gedwongen zich terug te trekken naar hun startpunt, ondanks de interventie van hun vliegtuigen. De geallieerden verloren dertien tanks tijdens deze eerste dag van Operatie Windsor.

In de nacht van 4 op 5 juli 1944 bereidde Kurt Meyer het Duitse tegenoffensief voor, gericht op de herovering van Carpiquet, dat hij essentieel achtte voor de verdediging van Caen. Zijn troepen stonden klaar om vanuit Francqueville door de frontlinie te breken en verzamelden alle nodige ondersteuning in de vorm van pantservoertuigen, artillerie, mortieren en zwaar machinegeweer. Kort na middernacht op 5 juli begon de tegenaanval. De verdediging van Carpiquet hield stand tegen dit Duitse offensief: de gevechten duurden de hele nacht en tot in de vroege ochtend. De Duitsers lanceerden maar liefst drie aanvallen, die alle drie mislukten, en hun verliezen waren hoog. Overdag hielden ze ondanks alles de druk vast met mortier- en raketwerpervuur, maar de Canadese verdediging hield stand.

De gevolgen van het bombardement op de faciliteiten van vliegveld Carpiquet. Foto : IWM

Gedurende de volgende nacht hervatten de Duitsers hun offensief tegen het North Shore Regiment met de steun van hun artillerie. De Canadezen trokken zich opnieuw niet terug en hun tegenstanders werden vastgepind door krachtig vuur. Bij zonsopgang op 6 juli 1944 lanceerden SS-soldaten, ondersteund door tanks, een groot offensief tegen de posities van het La Chaudière Regiment. De Canadese infanterie werd gedwongen zich terug te trekken in afwachting van levensreddende steun van Sherman-tanks, waardoor ze konden terugkeren naar hun oorspronkelijke verdedigingslinie.

Het vliegveld viel op zondag 9 juli 1944 volledig en definitief in Canadese handen, na Operatie Charnwood (de dag ervoor gelanceerd door de 3e Canadese Infanteriedivisie), gericht op de verovering van Caen vanuit het noorden en westen. Na een massaal bombardement door 450 vliegtuigen van de Royal Air Force veroverde het La Chaudière Regiment de laatste hangars ten zuiden van het vliegveld, terwijl infanteristen van de Queen’s Own Rifles of Canada de kazerne innamen.

Agenten bereiden zich voor op verdere operaties op 8 juli nabij Carpiquet. Foto : IWM

• Resultaten en gevolgen van Operatie Windsor

Operatie Windsor was extreem kostbaar qua mensenlevens en materieel, net als de meeste gevechten aan de rand van Caen. In totaal kwamen 127 Canadezen om het leven en raakten er nog eens 250 gewond. Het 10e Canadese Cavalerieregiment verloor 17 tanks. Voor de Canadezen vond een groot deel van de verliezen plaats op 4 juli, aan het begin van het offensief. De Duitsers verloren 155 manschappen, waaronder zowel doden als gewonden en vermisten.

Op 12 juli 1944 houden Canadezen een briefing bij de hangars van het vliegveld. Foto : IWM

De operatie zelf resulteerde niet in de verovering van het vliegveld: pas tijdens het nieuwe offensief van Operatie Charnwood, dat op 8 juli 1944 van start ging, werd dit bereikt. De ontwikkeling van het front, veroorzaakt door Windsor, stelde de geallieerden echter in staat om een ​​overheersende bedreiging voor Caen vanuit het westen te vormen en dwong de Duitsers zo tot een nieuw verdedigingssysteem. Het terreinverlies en de veelvuldige en kostbare tegenaanvallen van 4 tot 9 juli 1944 dwongen de Duitsers te twijfelen aan hun kansen om Caen te verdedigen tegen de geallieerde stoomwals. Operatie Windsor was een serieuze stap voorwaarts in de richting van de bevrijding van Caen, die de Canadezen duur betaalden.

De hangars op vliegveld Carpiquet. Foto : IWM

Ingenieurs van de 24th Airfield Construction Group installeren een landingsbaan bedekt met PSP-platen, dwars over de te repareren cementen landingsbaan. De werkzaamheden aan het vliegveld, door de geallieerden gecodeerd als ALG B-17, werden voltooid op 8 augustus 1944.

Terug naar het menu Geallieerde operaties tijdens de Slag om Normandië